Het object is een fout zoals het begrijpen een fout is. Het is als een ei dat zichzelf bevrucht en als een man die zichzelf is. Dingen die voortduren doen dat inzoverre ze ook iets anders zijn dat het ding dat je ziet. Als spoken bewegen we vooruit met achter ons de objecten als een spoor van skeletjes. Dit spoor gaat nergens heen, alleen terug. Alles wat we begrijpen is al lang begraven.
Vanuit een donker gat loeien ze met omhoog gerichte gezichten hun opengesperde monden horizontaal naar boven, naar niets. In dit gat van de wereld gaat geen wereld ten onder, uit deze muilen komt schreeuwend een wereld tevoorschijn, met alle ordeningen van dien.
Continue reading “Alles Een Stuk”
Het is niet zozeer dat zij blind zijn geworden, maar juist dat ze beter zijn gaan zien. Ze zijn gaan indelen en kiezen en ze hebben hun ogen selectief leren sluiten. Toen ze niet zagen zagen ze… mooier? Ja, zo zouden ze de herinneringen waarschijnlijk zelf omschrijven, deze decorateurs van het blinde zien.
Ontzettend graag zouden zij hun kinderen ditzelfde paradijs terug willen geven vanwaaruit zij zelf denken te zijn ontwaakt. Maar wat een armoede, te willen geven aan wezens die de lelijke dingen nog niet kunnen zien als dingen die niet gezien zouden moeten kunnen worden.
Zal er een dag komen waarop er niet meer verder ontmaskerd hoeft te worden? Niet zolang het mechanisme van de ontmaskering een onderdeel is geworden van het masker. We zullen hoogstens op een nieuwe grenzeloosheid botsen: de ontmaskering van het oneindige.
Omdat we de grenzeloosheid van de mogelijkheden tot nieuwe maskers inzien, kennen we de mogelijkheid tot ontmaskeren al voor we het masker kennen. Omdat er hoe dan ook een wederkerig mechanisme is, tussen ons en de taal. En telkens zal dit spel een gewoonte worden, een scheve macht, en zo weer een oproep tot ontmaskering.
Zou er een laatste masker kunnen zijn, een liefde zonder mechanisme?
“De onwaarheid erkennen als levensvoorwaarde: dat wil zonder twijfel zeggen dat we een riskant verzet bieden tegen de vertrouwde waardegevoelens; en een filosofie die dat waagt, situeert zich alleen daardoor al aan gene zijde van goed en kwaad.”
Friedrich Nietzsche, Voorbij Goed en Kwaad, §4
Wanneer Kant de onwaarheid erkent als mogelijkheidsvoorwaarde voor kennis, situeert hij de waarheid in een domein dat ontoegankelijk is voor de kennis. Het domein van de vrijheid. In dit domein is er geen kennis, enkel act. Elk stellen in dit domein is een positief stellen. Stel je nu voor dat Kant zijn vrijheid in dit domein stelt met zijn theorie van de grondslagen van de kennis. Dan máákt Kant iets. In dit domein is geen passieve, en daarom waarachtige contemplatie van het werkelijke mogelijk. Dit domein zou je je als Nietzsches wereldbeeld kunnen voorstellen; strikt gesproken dus geen wereld-beeld.
Continue reading “Nietzsche”
Wat is nog een boek nu we in het boek zijn gaan geloven en er onze intrek in hebben genomen? Nu we alle zinswendingen kennen en we de formule hebben gevonden waardoor we dit boek kunnen blijven schrijven, steeds opnieuw, nooit nieuw, en toch voortdurend die illusie van beleven. Wat in zo’n wereld is dan nog een boek?
Een boek is dan eenvoudigweg een ander boek, en daarin schuilt de kracht van het boek, dat is, van het andere boek. Elk ander boek is een meta-boek want het wijst door enkel te bestaan op het onafwendbare einde van elk boek. Elk boek in ons boek beperkt ons boek en snijd er gaten in; het gevoel het zelf te beleven glijd eruit weg; weg uit de wereld het leven in. Dat leven dat dan rijpt en oud wordt, wereld wordt, kunst wordt, benauwd wordt en ontvlucht.
Waar ik woon weet ik: twee muren. Vroeger dacht ik slim: misschien meer, verderop. Dan zou ik weten: een kamer. Maar ik heb de andere muren nooit geweten. Ook nu kan ik ze alleen maar denken, want ik heb ze nooit gezien. Ik denk: misschien heel ver. Ik weet: twee muren.
Continue reading “Waar Ik Woon”
Soms denken filosofen de waarheid vergezeld van een daarmee corresponderende gemoedstoestand. Deze gemoedstoestand wordt dan soms ook als einddoel van het zoeken naar de waarheid beschouwd. Zo zou bijvoorbeeld een staat van αταραξία worden bereikt wanneer men in verzekerd bezit was van de juiste oordelen.
Continue reading “Αταραξία”
Idee
Een sfinx is niet zomaar een monster: het is een intellectueel monster. Ze stelt raadsels, en verstrengelt iedereen die het antwoord niet weet. En niemand weet het ooit. Al haar raadsels hebben hetzelfde antwoord, en dat is nu juist net dat ene antwoord dat we niet kunnen geven. Het is niet voor niets een intellectueel monster.
Maar dan komt Oedipus, onderweg op zoek naar zichzelf, de sfinx tegen. Ze vraagt hem: wat loopt eerst op vier, dan op twee en dan op drie benen? Oedipus antwoordt: man. De sfinx verliest haar onbegrijpelijkheid en stort zich woedend in een ravijn; het intellect zegeviert. Het volk is bevrijd en kroont Oedipus tot koning.
*
Een raadsel is een onbegrijpelijke samenstelling van begrippen, fenomenen of dingen die tegelijkertijd een onderliggende eenheid suggereren. De vraag die het raadsel oproept is de vraag naar eenheid.
*
Het is niet zeker of de wereld een raadsel is, of wijzelf een raadsel zijn. Maar wij moeten het zien als raadsel. Want wij zien de verscheidenheid van gedachten, fenomenen en dingen en wij zijn tegelijkertijd degenen die in al deze verschillen een eenheid vermoeden, ervaren of verlangen. Zo maken we de wereld en onszelf tot raadsel. Is degene die de vraag stelt en degene die er op antwoordt ooit dezelfde?
Continue reading “IDEE – ID – !?”